Wanneer ik succesvolle mensen spreek gaat het vaak over je best doen, zelfs je stinkende best. Mee eens, dan bereik je meer. Beter gebruik je de talenten waarmee je hier ter wereld kwam. Dat is fijn voor jezelf, en ook voor de mensen om je heen. 

Maar dát je je best wilt doen, dát je in staat bent om dat te bedenken en dát je dat kunt uitvoeren, dat is niet jouw verdienste. Dat heb je meegekregen, het zit in je genen, zo ben je grootgebracht. Je hebt er niets voor gedaan. Je kreeg het cadeau. 

Je talenten heb je gekregen. Zo zit je in elkaar. Niets voor gedaan. Daar mag je dankbaar voor zijn.

Wie ik ben, wat ik bereikt heb, wat ik kan? Het is niet mijn verdienste. Ik heb gewoon heel veel geluk gehad. Mijn talenten, mijn gezondheid? Niets voor gedaan, ik heb het gekregen. Mijn discipline, mijn uithoudingsvermogen? Ik kan niet anders, zo zit ik in elkaar.

Natuurlijk, ik doe mijn best om geen domme dingen te doen. Niet al te ongezond te leven, geen onnodige risico’s te nemen. Maar dát ik niet onverantwoordelijk leef heeft te maken met hoe ik in elkaar zit. En daar geldt: niets voor gedaan, zo ben ik nou eenmaal gebakken.

Hoe mijn leven tot nu toe liep? Niet mijn verdienste. Het hing af van wie ik tegenkwam – en dat bestond uit wonderlijk toeval. Mensen die mij aannamen, mij werk gunden, mij hun huis wilden verkopen, mij hypotheken verstrekten. Meestal puur geluk.

Je leven hangt aan elkaar van wonderlijk toeval. Met tegenslag kun je leren omgaan, en geluk kun je dankbaar voor zijn.

Het kwam ook voor dat ik op het verkeerde moment op de verkeerde plek was. Het gebeurde dat ik ziek werd, ontslagen werd, depressief was of bijna failliet ging. Dat was dan domme pech. Shit happens. Net zo random als het geluk dat ik had.

Mijn leven hangt aan elkaar van puur geluk, en soms ook vette pech – van wonderlijk toeval dus. Met tegenslag kan ik leren omgaan, en geluk kan ik dankbaar voor zijn. Dat relativeert. En het stemt ook nederig.

^{'Wie denkt u dat u bent? Bezit u ook maar iets dat u niet geschonken is? Alles is u geschonken, dus waarom schept u dan op alsof u het zelf verworven hebt?'} 

^{– Apostel Paulus}

Het lijkt me niet logisch om me te gedragen alsof de loop van mijn leven mijn verdienste of schuld is. Het is een kwestie van pech en geluk. En dat is nu eenmaal niet gelijk verdeeld in het leven. 

^{'Ik ben een gelukkig mens, ik heb heel veel chance gehad. Ik ben gezond, ik kon studeren. Ik ben opgegroeid in een gezin waar mijn ouders mij graag zagen. Mensen die succesvol zijn zeggen: Ik ben zo fantastisch, maar er is veel meer chance mee gemoeid dan ikkigheid.'} 

^{– Dirk De Wachter, psychiater}

Elk mens doet zijn best – naar vermogen. En dat vermogen is gegeven, een geschenk dat je hebt meegekregen. Een vorm van genade. Beter houden we daar rekening mee, en laten we iedereen meedelen. Met name mensen die het minder getroffen hebben.